De wereld van duurzaamheidsrapportage is de afgelopen decennia sterk geëvolueerd, van vrijwillige milieurapporten naar verplichte, gestandaardiseerde verslaggevingskaders. Deze ontwikkeling wordt gedreven door toenemende druk van stakeholders, wetgevers en maatschappelijke verwachtingen. Kernframeworks zoals het Global Reporting Initiative (GRI), de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) en de Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFDR) vormen de ruggengraat van moderne duurzaamheidsverslaggeving. Over de CSRD schreef ik vorig jaar een 7-delige blogserie. En dan is daar nu de EU Omnibus Directive. Wat is het en wat betekend dit voor bedrijven?
De EU Omnibus-regelgeving is een nieuw initiatief van de Europese Commissie dat tot doel heeft bestaande duurzaamheidswet- en regelgeving te bundelen, te stroomlijnen en te vereenvoudigen. Het woord “omnibus” betekent letterlijk “voor iedereen” en verwijst naar het combineren van verschillende complexe wetgevingen rondom duurzaamheid, zoals de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD) en de EU Taxonomie, om het voor bedrijven makkelijker te maken om aan de regels te voldoen. Deze EU regelgeving brengt belangrijke wijzigingen met als hoofddoel de administratieve lasten voor bedrijven te verminderen en de regelgeving te vereenvoudigen.
Wat is de Omnibus-regeling precies?
- Het is een pakket voorstellen dat de administratieve lasten voor bedrijven moet verminderen door regels te harmoniseren en dubbelingen weg te nemen.
- Het richt zich op het vereenvoudigen van rapportageverplichtingen en verduidelijkt welke bedrijven aan welke eisen moeten voldoen.
- Het zorgt voor een geïntegreerd raamwerk waarin duurzaamheidsinspanningen efficiënter verantwoord kunnen worden.
Voor wie is het relevant?
- Grote ondernemingen met meer dan 1.000 werknemers en een omzet boven €50 miljoen of een balanstotaal boven €25 miljoen worden verplicht om te rapporteren volgens de CSRD.
- Kleine en middelgrote ondernemingen (MKB) worden grotendeels vrijgesteld van verplichte rapportage onder CSRD, vooral beursgenoteerde MKB’s vallen niet langer onder de plicht. MKB’s hoeven ook minder gegevens te verstrekken aan grote bedrijven die CSRD-rapporteren.
- Niet-EU-bedrijven die actief zijn op de EU-markt kunnen ook te maken krijgen met aangepaste rapportageverplichtingen.
Belangrijkste veranderingen in de CSRD door de Omnibus Directive
- Verhoogde drempel voor rapportageplicht
Alleen bedrijven met meer dan 1.000 werknemers én een omzet van meer dan €50 miljoen of een balanstotaal van meer dan €25 miljoen vallen verplicht onder de CSRD. Dit is een aanzienlijke verscherping ten opzichte van de eerdere grens van 250 werknemers, waardoor circa 80% van de bedrijven uit de rapportageplicht wordt gehaald. - Uitstel van rapportageverplichtingen
Voor bedrijven die nog niet eerder onder de CSRD vielen, wordt de invoering van de rapportageplicht met twee jaar uitgesteld, tot 2028. Grote beursgenoteerde bedrijven die al onder de eerste fase vielen, blijven de oorspronkelijke deadlines aanhouden. - Beperking van auditverplichtingen
De verplichte externe controle wordt beperkt tot een beperkte (limited) assurance in plaats van redelijke assurance, wat de kosten en complexiteit van audit verlaagt. - Afschaffing van sectorspecifieke standaarden
De eerder geplande sectorspecifieke European Sustainability Reporting Standards (ESRS) worden geschrapt, waardoor bedrijven minder gedetailleerde en minder complexe rapportages hoeven te leveren. - Verhoogde drempel voor niet-EU bedrijven
Niet-EU bedrijven die actief zijn in de EU en onder de CSRD vallen, moeten nu een omzet van minimaal €450 miljoen in de EU hebben (voorheen €150 miljoen), waardoor minder buitenlandse bedrijven rapportageplichtig zijn.
Belangrijkste veranderingen in de EU Taxonomie door de Omnibus Directive
- Opt-in regime voor grote bedrijven met minder omzet
Voor grote ondernemingen met meer dan 1.000 werknemers maar een netto-omzet tot €450 miljoen wordt de EU Taxonomie-rapportage optioneel Deze bedrijven kunnen vrijwillig rapporteren over de mate waarin hun activiteiten voldoen aan de Taxonomie, wat het aantal verplichte rapporteurs sterk vermindert. - Vermindering van datapunten en vereenvoudiging
De rapportage wordt vereenvoudigd met een reductie van bijna 70% van de datapunten, met name in de Climate and Environmental Delegated Acts. Dit vermindert de complexiteit en de administratieve lasten bij het invullen van de Taxonomie-rapportage. - Materialiteitstoets en drempelwaarde
Er wordt een materialiteitstoets geïntroduceerd waarbij economische activiteiten die minder dan 10% van de omzet uitmaken en niet financieel materieel zijn, kunnen worden uitgesloten van de Taxonomie-evaluatie. - Aanpassing van financiële sector KPI’s
Banken krijgen meer flexibiliteit bij het berekenen van hun Green Asset Ratio (GAR), doordat zij blootstellingen aan bedrijven buiten het CSRD-toepassingsgebied kunnen uitsluiten. - Mogelijkheid tot gedeeltelijke rapportage
Bedrijven mogen rapporteren over “partial alignment”, waarbij alleen die omzet, CAPEX en OPEX wordt gerapporteerd die voldoen aan bepaalde delen van de technische screeningcriteria.
Samenvattend overzicht
| Aspect | Verandering door Omnibus Directive | Impact op bedrijven |
| CSRD toepassingsgebied | Drempel naar >1.000 werknemers + financiële criteria | Minder bedrijven verplicht tot rapportage (ca. 80% minder) |
| CSRD rapportagedeadlines | Uitstel invoering tot 2028 voor nieuwe bedrijven | Meer voorbereidingstijd |
| Assurance | Alleen limited assurance verplicht | Lagere auditkosten en minder complex |
| Sectorspecifieke standaarden | Geschrapt | Minder gedetailleerde rapportage |
| Niet-EU bedrijven | Omzetdrempel verhoogd naar €450 miljoen in EU | Minder buitenlandse bedrijven verplicht |
| EU Taxonomie rapportage | Opt-in voor grote bedrijven < €450 miljoen omzet | Minder verplichte rapportage |
| EU Taxonomie datapunten | 70% minder datapunten, materialiteitstoets met 10% drempel | Minder complexiteit en administratieve last |
| Green Asset Ratio (banken) | Meer flexibiliteit, uitsluiting blootstelling buiten CSRD | Lagere rapportageverplichtingen |
Impact voor bedrijven
De impact voor bedrijven is aanzienlijk: de Europese Commissie verwacht dat de vereenvoudigingen bedrijven een kostenbesparing opleveren van ongeveer 40 miljard euro door minder administratieve lasten. Bovendien zorgt de vereenvoudiging van regels voor minder complexiteit en overlap, waardoor de naleving eenvoudiger en efficiënter wordt. Met minder bureaucratie kunnen bedrijven zich beter richten op daadwerkelijke duurzaamheidsverbeteringen in plaats van op complexe rapportageprocessen. Naast deze voordelen wordt door gefaseerde invoering en differentiatie in rapportageplicht bedrijven meer tijd gegeven om zich aan te passen, wat de implementatiedruk vermindert.
Conclusie
De EU Omnibus Directive vereenvoudigt en verscherpt het duurzaamheidsrapportagelandschap door het aantal rapportageplichtige bedrijven te beperken, rapportage-eisen te versoepelen en administratieve lasten te verminderen. Dit maakt het voor bedrijven haalbaarder om aan EU-duurzaamheidsregels te voldoen, terwijl de kernprincipes van transparantie en duurzaamheid behouden blijven. Bedrijven doen er goed aan de nieuwe criteria en deadlines nauwgezet te volgen en hun duurzaamheidsstrategie hierop aan te passen.
