Veel organisaties investeren in data governance, maar vaak blijft het een beleidsdocument, dat op de plank ligt, een tool die niet gebruikt wordt of een pilot die niet van de grond komt.
Hoe zorg je dat governance écht wordt toegepast, gedragen wordt door mensen en waarde toevoegt aan de dagelijkse praktijk.

Het geheim zit in adoptie: het gaat niet om techniek, tools of regels, maar om gedrag. Zie adoptie als een spel dat op drie niveaus gespeeld wordt: offense, gameplay en defense.

  • Offense gaat over het creëren van energie en momentum: hoe laat je zien dat governance waarde toevoegt en niet alleen regels oplegt? Hier beslis je of governance wordt gezien als last of als kans.
  • Gameplay draait om de spelregels van de organisatie: hoe veranker je governance in processen, gedrag en cultuur, zodat het niet iets extra’s is, maar gewoon “hoe we hier werken”? Dit is de fase waar governance van papier naar praktijk beweegt.
  • Defense is de kunst van volhouden: hoe ga je om met weerstand, frictie en terugval? Governance raakt vaak aan gewoontes en macht, dus verdediging gaat over het beschermen van vooruitgang en het slim ombuigen van tegenstand naar draagvlak.

Samen vormen offense, gameplay en defense een krachtig raamwerk om adoptie niet aan het toeval over te laten, maar er doelbewust aan te bouwen. Governance wordt dan geen verplichting die van bovenaf wordt opgelegd, maar een spel dat de hele organisatie speelt met duidelijke spelregels, tastbare waarde en een strategie om te winnen.

Offense: creëer waarde en maak het zichtbaar

Adoptie begint niet bij regels, maar bij het zichtbaar maken van resultaten. Governance moet bijdragen aan betere beslissingen, hogere datakwaliteit en minder risico’s.

Zo doe je dat:

  • Koppel business value aan governance: toon bijvoorbeeld hoe heldere definities snellere rapportages opleveren of hoe duidelijke eigenaarschap onduidelijkheid voorkomt.
  • Betrek stakeholders: laat zien wat governance oplevert voor executives, IT, data stewards en “de business”.
  • Vier successen: een dashboard of meetbaar kwaliteitsresultaat laat zien dat governance werkt en zet een positieve toon.

Offense draait dus om het winnen van vertrouwen en het creëren van momentum. Governance wordt hier gepositioneerd als een katalysator voor groei en betrouwbaarheid.

Gameplay: veranker gedrag en processen

Zodra de eerste waarde zichtbaar is, moet governance onderdeel worden van het dagelijkse spel. Het draait om werkbare processen, heldere rollen en voortdurende communicatie.

Zo veranker je governance

  • Operationaliseer meta governance: stel datastewards aan, definieer eigenaarschap en automatiseer waar mogelijk. Zo wordt governance verweven met de operatie.
  • Communiceer gericht: gebruik meerdere kanalen, pas de boodschap aan per doelgroep en zorg voor een feedbackloops. Governance groeit door dialoog, niet door instructie.
  • Beïnvloed de cultuur: maak governance onderdeel van onboarding, prestatie-indicatoren en dagelijkse routines, zodat het vanzelfsprekend wordt.

Gameplay is het domein van gedragsverandering oftewel “CHANGE”. Hier transformeert governance van een abstract idee naar een gedeelde werkwijze die door iedereen wordt gedragen.

Defense: weerstand managen en borging duurzaam maken

Geen adoptie zonder weerstand. Governance raakt aan autonomie, routines en soms ook macht. Defense gaat over het beschermen van de geboekte vooruitgang en het slim omgaan met tegenstand.

  • Plan voor weerstand: voorzie waar governance frictie oplevert en ga het gesprek aan in plaats van te forceren.
  • Betrek critici: geef sceptici vroeg een rol, vaak veranderen zij in ambassadeurs.
  • Balans tussen controle en flexibiliteit: stel duidelijke standaarden, maar laat teams binnen kaders meedenken en aanpassen.

Defense gaat dus niet om starre handhaving, maar om slim borgen en blijven versterken. Zo blijft governance ook in de toekomst werken en relevant.

Conclusie

Adoptie van data governance is geen project met een einddatum, maar een doorlopende reis. Door governance te benaderen via offense (waarde zichtbaar maken), gameplay (gedrag verankeren) en defense (weerstand managen), geef je richting en structuur aan die reis. De kracht van dit raamwerk zit in de eenvoud: iedereen begrijpt de logica van aanvallen, spelen en verdedigen. Het helpt organisaties te zien dat adoptie niet iets vaags is, maar een spel dat je actief kunt spelen en waar je strategie het verschil maakt.

Zo wordt data governance niet ervaren als een last of een compliance-verplichting, maar als een spel dat je organisatie beter maakt. En zoals bij ieder goed spel geldt: wie de regels snapt, de juiste tactiek kiest en het hele team meekrijgt, vergroot de kans om te winnen.

Wil je weten hoe jouw organisatie data governance succesvol kan adopteren? Plan een korte strategie-sessie met me in en ontdek waar jouw eerste winst te behalen is.