Data is overal en wordt steeds belangrijker. Met het belang van data neemt ook het risico toe. Organisaties, overheden én individuen krijgen meer oog voor waar hun data staat, wie er toegang toe heeft en onder welke wet- en regelgeving deze data valt. Maar wat betekent data-soevereiniteit eigenlijk, waarom is het zo belangrijk, en waarom moet je beginnen met het classificeren van je data?

Wat is data-soevereiniteit?

Data-soevereiniteit betekent dat data onderworpen is aan de wetten en regels van het land waar die data fysiek wordt opgeslagen. Met andere woorden: de juridische controle over data ligt bij het land waar de data zich bevindt.

Voorbeeld: Slaat een Nederlandse organisatie klantgegevens op op servers in de VS? Dan kan die data onder Amerikaanse wetgeving vallen. Denk aan de Cloud Act, die Amerikaanse autoriteiten onder bepaalde omstandigheden toegang geeft tot die gegevens, zelfs als die gegevens zich buiten de VS bevinden.

Waarom is data-soevereiniteit belangrijk?

  • Wettelijke compliance
    Je moet kunnen aantonen dat je data volgens nationale en internationale regelgeving beschermd is, zoals de AVG (GDPR). Data buiten de EU? Dan moet de bescherming minstens op gelijkwaardig zijn. En dat is niet altijd vanzelfsprekend.
  • Bescherming van gevoelige informatie
    Denk aan persoonsgegevens, medische gegevens of bedrijfsgeheimen. Valt  die data onder buitenlandse jurisdictie?  Dan loop je risico op ongewenste toegang of misbruik.
  • Digitale autonomie en vertrouwen
    Zeker voor overheidsinstanties en kritieke infrastructuur is het belangrijk dat data niet in handen komt van buitenlandse mogendheden. Digitale onafhankelijkheid is onderdeel van nationale veiligheid.
  • Transparantie en controle
    Je wilt weten wie toegang heeft tot je data, waar het zich bevindt en onder welke voorwaarden. Data-soevereiniteit helpt je om die controle terug te nemen.

Waarom moet je data governance eerst op orde zijn?

Veel organisaties willen hun data beschermen, maar weten niet eens wélke data ze hebben. Voordat je goede keuzes kunt maken over data-opslag en -bescherming, moet je weten welke data je hebt en hoe kritisch die is. Naast vastleggen eigenaarschap en doelbinding is data classificatie een minimale beginstap.

Wat is dataclassificatie? 

Dataclassificatie is het proces waarbij je data indeelt op basis van gevoeligheid, waarde en risico. Denk aan labels als:

  • Openbaar: mag iedereen zien
  • Intern: alleen voor medewerkers
  • Vertrouwelijk: beperkt tot specifieke rollen
  • Zeer vertrouwelijk: persoonsgegevens, financiële info, IP, etc.

Waarom is dataclassificatie belangrijk? 

  • Gerichte bescherming: Niet alle data is gelijk. Met classificatie richt je je beveiligingsmaatregelen op de data die het echt nodig heeft.
  • Efficiëntie: Voorkom dat je alles maximaal beveiligt (duur en onnodig) of dat je te weinig doet op kritieke plekken.
  • Compliance & audits: Regelgeving vraagt om inzicht in welke data je hebt en hoe je die beschermt.
  • Besluitvorming rond data-opslag: Alleen als je weet welke data gevoelig is, kun je bepalen of deze binnen nationale grenzen moet blijven.

Conclusie 

In een wereld van cloud-diensten, internationale data-overdracht en geopolitieke spanningen moet je als organisatie zelf aan het stuur zitten van je data.

Maar controle begint met inzicht. Data-classificatie is de eerste, onmisbare stap naar data-soevereiniteit. Pas als je weet wat je hebt, kun je bepalen waar het veilig staat en onder wiens wetten.

Aan de slag? 

Wil je aan de slag met data-classificatie of loop je tegen uitdagingen aan rondom data-soevereiniteit in je organisatie?
Neem contact op Axians, expert op het gebied van data governance en compliance. Zet ook de eerste stap naar echte controle